شاید فکر کنید که در گذشته شپش سر به علت عدم رعایت بهداشت وجود داشته و مردم را با مشکل مواجه می کرده است. اما با شیوع شپش در عصر زندگی ما و با وجود رعایت همه جانبه بهداشت، مشخص می شود که این حشرات ریز و چسبنده نشان دهنده کثیفی ما نیستند و هرکسی را ممکن است به خود درگیر کنند. اما سوال اینجاست که اگر به هردلیلی سر ما شپش زد، چگونه آن را درمان کنیم؟ آیا درمان خانگی شپش سر می تواند به اندازه کافی موثر باشد؟ آیا رنگ مو شپش را از بین میبرد؟

خب! قطعا داروهایی برای از بین بردن شپش سر وجود دارد که می توانید از داروخانه تهیه کرده و استفاده کنید. اما شواهد علمی برای اثبات تاثیر این داروها و بی خطر بودن آن ها وجود ندارد. بنابراین بسیاری از افراد ترجیح می دهند از روش های بی خطر و مطمئن خانگی، مانند روغن ماکادمیا یا روغن کندش برای درمان قطعی شپش سر و از طرفی اطمینان ار مراقبت از مو های خود استفاده کنند. به کمک این روش ها می توانید به راحتی در خانه و با کمترین آسیب به موهای سرتان از شر این حشره موذی خلاص شوید. در ادامه به معرفی بهترین راه های خانگی برای درمان شپش سر می پردازیم. با ما همراه باشید.

شپش سر چیست؟

شپش ها حشرات کوچکی هستند که از خون انسان تغذیه می کنند. طول شپش ها ۲ تا ۳ میلی متر است و تخم های خود را روی موها، نزدیک پوست قرار می دهند. آن ها می توانند موهای ناحیه تناسلی، مژه ها و حتی ابروها را آلوده کنند، اگرچه بیشتر آن ها در موهای سر زندگی می کنند.

شپش ها به سرعت تخم می گذارند می توانند آلودگی را بسیار سریع گسترش دهند. کشتن شپش مستلزم از بین بردن حشرات و تخم های آن هاست. بسیاری از مردم معتقدند که داروهای خانگی می توانند شپش، تخم آن یا هر دو را از بین ببرند. در ادامه با این روش ها و همچنین زمان درمان و نحوه جلوگیری از گسترش شپش آشنا شوید.

موثرترین درمان خانگی شپش سر

۱. شانه خیس را امتحان کنید

زدن شانه خیس به موها یک روش سنتی درمان خانگی شپش سر بچه ها و بزرگسالان است. با توجه به منبع مجله پزشکی بریتانیا، این روش دارای مزایایی مانند نمایان شدن بیشتر شپش ها، تشخیص آن ها از شوره سر و مقرون به صرفه بودن است.

در این روش، ابتدا موهای خود را خیس کرده و سپس از یک اسپری نرم کننده استفاده کنید.  در مرحله بعد با یک شانه دندانه ریز موهای خود را شانه کرده تا شپش ها را از روی سر خود جدا کنید.

اگرچه این روش می تواند موثر باشد، اما زمان بر است و برای تکمیل آن نیاز به کمی صبر و حوصله دارد.

۲. شپش ها را خفه کنید

خفه کردن شپش ها یکی از راه های بسیار موثر در از بین بردن آن هاست. برخی از کارشناسان معتقدند که شانه زدن و خفه کردن شپش ها درواقع دو روش مکمل یکدیگر محسوب می شوند. به این صورت که درمان های “خفه کننده” شپش را خفه می کنند و باعث می شوند آن ها مرده یا کندتر شده و راحت تر لابه لای دندانه های شانه گیر بیفتند.

برای استفاده از این تکنیک ابتدا موها را با روغن نارگیل، زیتون یا بادام بپوشانید (وازلین و سس مایونز توصیه نمی شود. زیرا کثیف کاری زیادی دارند و شستن هر دو مشکل است.). هنگام کار موها را به قسمتهای کوچکی تقسیم کنید و از گیره مو برای جدا کردن آن ها استفاده کنید. این کار را زیر نور مناسب انجام دهید تا بتوانید ببینید چه می کنید. شانه را اغلب زیر آب داغ بشویید.

هنگامی که موهای خود را کاملاً شانه کردید، آن را با شامپوی معمولی بشویید، آبکشی کنید و این کار را تکرار کنید. سپس موها را خشک کنید.

تمام حوله هایی را که استفاده کرده اید بشویید و شانه شپش را تمیز کنید. شانه را در محلول سفید کننده ۱۰ درصد یا محلول لیزول ۲ درصد به مدت ۳۰ دقیقه خیس کنید و سپس آن را خیلی خوب بشویید. به عنوان یک راه جایگزین، می توانید شانه را به مدت ۳۰ دقیقه در سرکه خیس کنید یا ۱۰ دقیقه در آب بجوشانید.

این روش را هر روز به مدت یک هفته تکرار کنید. سپس، به مدت دو هفته هر شب با شانه زدن موها را بررسی کنید تا مطمئن شوید که شپش ها از بین رفته اند.

۳. شپش ها را با روغن های ضروری درمان کنید

ثابت شده است که برخی از روغن های ضروری (به همراه شانه کردن) در از بین بردن شپش سر موثر هستند. روغن های ضروری  هرگز خورده نمی شوند. زیرا برخی از آن ها سمی هستند. قبل از استفاده از این روغن ها، همیشه آن ها را با روغن حامل رقیق کرده و یک قطره کوچک از محلول رقیق شده را در پشت دست خود قرار دهید. در صورت عدم واکنش، استفاده از آن خطری برای شما نخواهد داشت.

هرچند، تحقیقات کافی برای اطمینان از بی خطر بودن روغن های ضروری برای کودکان وجود ندارد. و برخی کودک ها به بعضی از این روغن ها واکنش نشان می دهند.

روغنهایی که اثربخشی خود را در از بین بردن شپش سر نشان داده اند عبارتند از:

• روغن درخت چای
• روغن اسطخدوس
• روغن چریش
• روغن گل میخک
• روغن اوکالیپتوس
• روغن انیسون
• روغن برگ دارچین
• روغن آویشن قرمز
• روغن نعناع
• روغن جوز هندی

۲ اونس روغن زیتون را با ۱۵ تا ۲۰ قطره از یک روغن ضروری مخلوط کنید. این مخلوط را با استفاده از پنبه توپی به پوست سر بمالید. بگذارید روغن یک شب روی پوست سر و مو بماند ( حداقل ۱۲ ساعت). سپس شامپو بزنید و بشویید و دوباره این کار را تکرار کنید.

روش دیگر این است که ۱۵ تا ۲۰ قطره روغن ضروری را در ۴ اونس الکل بریزید. محلول را در یک بطری اسپری قرار دهید و موها را با آن اشباع کنید. بگذارید محلول حداقل ۱۲ ساعت روی موهایتان بماند. پس از از بین بردن شپش، اسپری الکل می تواند به عنوان یک درمان پیشگیرانه استفاده شود. به یاد داشته باشید که شانه کردن موها برای از بین بردن شپش و تخمک آن ها بسیار ضروری است.

۴. درمان شپش سر با سرکه

اولین قدم برای درمان شپش سر باسرکه این است که موهای خود را با مخلوط سرکه و آب گرم بشویید. سرکه خواصی دارد که شپش و تخم شپش را از بین می برد. در نظر داشته باشید که این مخلوط باید مستقیماً روی کل پوست سر اعمال شود. روش استفاده از این روش به این صورت است که یک فنجان سرکه را با یک فنجان آب گرم مخلوط کنید. سپس این مخلوط را روی پوست سر پخش کنید و موهای خود را با کلاه مو بپوشانید. بگذارید مخلوط حدود ۳۰ دقیقه روی سر شما بماند. سپس موهای خود را به طور معمول با شامپوی معمولی خود بشویید.

روش دیگری هم برای استفاده از سرکه وجود دارد و آن مخلوط کردن سرکه با نمک است. استفاده از نمک و سرکه به استخراج تمام رطوبت لازم برای زندگی شپش کمک می کند. یک چهارم فنجان نمک و یک چهارم فنجان سرکه را مخلوط کرده و داخل یک بطری اسپری بریزید. محلول را به آرامی روی موهای خود اسپری کنید، سر خود را با کلاه دوش بپوشانید و بگذارید حدود دو ساعت بماند و سپس بشویید. این کار را هر سه روز یک بار تکرار کنید تا نتیجه بهتری بگیرید.

۵. درمان شپش سر با آبلیمو

بسته به ضخامت موهایتان چند عدد بادام را له کنید. چند قطره آبلیمو به آن اضافه کنید تا حالت خمیری به خود بگیرد. این مخلوط را روی پوست سر خود بمالید و بگذارید دو ساعت بماند و سپس با شامپوی معمولی خود بشویید. هفته ای دو بار این کار را تکرار کنید تا تمام شپش های روی سر شما از بین بروند.

روغنی که با له کردن بادام آزاد می شود به تغذیه موهای شما کمک کرده و شپش را خفه می کند. آب لیمو نیز تخم‌ها را می‌کشد و از رشد مجدد شپش ها جلوگیری می کند.

۶. استفاده از روغن نارگیل و کافور

نحوه عملکرد درمان شپش سر با روغن نارگیل نیز مانند سایر روغن هاست. روغن نارگیل شپش ها را خفه می کند، در حالی که کافور به دلیل خاصیت ضد انگلی خود آن ها را از بین می برد. شستشو با آب کافور نیز به از بین بردن شپش های باقی مانده کمک می کند.

برای اینجام این روش کافی است مقدار مناسبی از روغن نارگیل را بردارید و مقداری کافور له شده به آن اضافه کنید. این دو ماده را خوب مخلوط کنید و چند دقیقه حرارت دهید. این ترکیب را با تمرکز و دقت روی پوست سر و به ریشه موها بمالید. صبح روز بعد موهایتان را با شامپو بشویید و با آب کافور آبکشی کنید.

۷. درمان شپش سر با اسپند

اسپند در طب سنتی فواید بسیاری دارد که دور کردن حشرات و از بین بردن شپش یکی از آن هاست. برای درمان شپش سر با اسپند، یک قاشق اسپند خشک را آسیاب کنید، یک لیوان آب جوش به آن اضافه کنید و اجازه دهید به مدت ۱۵ دقیقه دم بکشد. اگر موهای شما بلند است می توانید مقدار آن ها را افزایش دهید. مخلوط اب و اسفند را پس از سرد شدن به موها و کف سرتان بزنید و اجازه دهید تا ۴۵ دقیقه باقی بماند. سپس موهایتان را با آب گرم آبکشی کنید. از این روش می توانید برای درمان شپش کودکان نیز استفاده کنید.

۸. از بین بردن شپش سر با سیر

سیر با بوی بسیار تند خود می تواند شپش ها را خفه کند. حدود ۱۰ حبه سیر را له کرده و از آن ها خمیر درست کنید. آب لیموترش را به آن اضافه کنید و سپس مخلوط را به طور کامل روی تمام پوست سر بمالید. اجازه دهید این خمیر حدود ۳۰ دقیقه روی سرتان بماند و سپس آن را با آب داغ بشویید. برای از بین بردن شپش هفته ای یکبار از این روش استفاده کنید.

۹. استفاده از روغن درخت چای

اسانس روغن درخت چای یک حشره کش طبیعی است که می تواند به طور موثر شپش سر را درمان کند. اما نکته مهم در استفاده از این روغن رقیق کردن آن است. یک قاشق چایخوری روغن درخت چای را با یک اونس شامپوی طبیعی و سه قاشق غذاخوری روغن نارگیل مخلوط کنید. این مخلوط را روی موهای خود بمالید و سرتان را با کلاه دوش بپوشانید. بعد از ۳۰ دقیقه موهایتان با آب داغ بشویید. موهای خود را در حالی که هنوز خیس است شانه کنید تا شپش های مرده از بین بروند.

۱۰ درمان شپش سر با وازلین

استفاده از وازلین کاربردی ترین گزینه برای از بین بردن شپش مو است. تنها کاری که باید انجام دهید این است که یک لایه ضخیم از وازلین را روی پوست سر بمالید، سرتان را با کلا دوش بپوشانید و بخوابید. صبح روز بعد از مقداری روغن بچه برای پاک کردن وازلین استفاده کنید. موهای خود را کاملا شانه کنید تا شپش ها از بین بروند. پس از آن می توانید موهایتان را بشویید. برای از بین بردن کامل شپش ها می توانید چندین شب از این روش استفاده کنید. اما همانطور که قبلا گفتیم، پاک کردن وازلین از روی موها کار ساده ای نیست و کمی کثیف کاری دارد.

این کارها را هرگز انجام ندهید

مرکز معتبر کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) توصیه می کند که هنگام از بین بردن شپش این کارها را انجام ندهید:

• برای درمان سریعتر شپش از مقادیر بیشتر از دوز توصیه شده یا تجویز شده دارو استفاده نکنید. دوزهای بیش از حد می تواند خطرناک باشد و ممکن است صدمات جدی ایجاد کند.
• از تماس داروهای شپش با چشم خودداری کنید. در صورت تماس با چشم، حتماً چشم خود را خوب بشویید.
• یک داروی شپش را بیش از دو یا سه بار مصرف نکنید. اگر یک درمان دارویی را بیش از حد تکرار کنید، ممکن است شما یا فرزندتان در برابر دارو مقاومت نشان دهید. به همین دلیل بهتر است از یک درمان جایگزین استفاده شود.
• از بیش از یک داروی شپش سر به طور همزمان استفاده نکنید. استفاده از بیش از یک روش درمانی در از بین بردن سریعتر شپش ها موثر نخواهد بود و می تواند بیشتر از فایده باعث آسیب شود.
• هنگام استفاده از داروی شپش سر، از ماسک مو نرم کننده روی موهای خود استفاده نکنید. نرم کننده به عنوان مانعی برای داروهای شپش عمل می کند و مانع از چسبندگی مناسب آن به ساقه مو می شود.
• از شامپو لیندان به عنوان درمان خط اول برای کودکان استفاده نکنید. آکادمی اطفال آمریکا (AAP) دیگر آن را توصیه نمی کند. زیرا استفاده بیش از حد و سوء استفاده آن می تواند برای مغز یا قسمت هایی از سیستم عصبی سمی باشد. AAP توصیه می کند که لیندان فقط در مواردی استفاده شود که سایر درمان ها با شکست مواجه شده اند.

آیا رنگ مو شپش را از بین میبرد؟

بله. رنگ مو می تواند در از بین بردن شپش های سر موثر باشد. اما برای تخم های شپش خیر! انواع مختلفی رنگ مو وجود دارد. نوع مورد استفاده برای از بین بردن شپش، رنگ موی دائمی است. رنگ موی دائمی حاوی آمونیاک است. آمونیاک یک ماده شیمیایی قلیایی و خورنده است که یک گاز تحریک کننده تولید می کند. ممکن است دلیل موثر بودن رنگ مو در از بین بردن شپش باشد. محلول‌های دائمی‌تر رنگ مو نیز شامل پراکسید هیدروژن هستند که ممکن است در کشتن شپش تأثیر داشته باشد.

اما درمورد تخم های شپش یا رشک این ماجرا طور دیگری است. رشک ها برای محافظت در یک پوسته سخت محصور شده اند. مواد شیمیایی موجود در رنگ مو نمی توانند به این پوسته نفوذ کنند یا ماده چسب مانند طبیعی را که تخم ها بوسیله آن خود را به مو می چسبند، جدا کنند. به همین دلیل است که رنگ مو در از بین بردن شپش ها قبل از بیرون آمدن از تخم بی تاثیر است.

آیا دکلره شپش رو از بین میبره؟

دکلره مو حاوی مواد شیمیایی از جمله پرسولفات آمونیوم است، اکسید کننده ای که رنگ را از روی مو پاک می کند. همچنین حاوی هیدروژن و استئاریل الکل است. این مواد ممکن است به از بین بردن شپش های روی پوست سر کمک کنند، اما مانند رنگ، در از بین بردن رشک ها موثر نیستند.

سخن آخر

هنگام درمان شپش، رعایت دقیق دستورالعمل ها بسیار مهم است. عدم رعایت دستورالعمل های درمان با دارو یا درمان های خانگی یکی از دلایل اصلی هجوم مجدد آن ها است.

در حال حاضر، شواهد کافی در مورد درمان خانگی شپش سر مانند سس مایونز یا محلول رفع نیش حشرات به عنوان درمان موثر شپش وجود ندارد. بنابراین CDC توصیه می کند که دستورالعمل های پزشک را در مورد درمان رعایت کرده و در صورتی که به نظر نمی رسد درمان موثر باشد به آنها اطلاع دهید.